De GLB-Pilot Sectorale Bouwstenen en RVO denken samen na over het uitvoeringsmodel van het nieuwe GLB. De ambitie is om de manier waarop subsidies toegekend worden veel meer aan te laten sluiten op de boerenpraktijk.
In de ontwikkeling van het nieuwe GLB spelen zeven pilots, gesubsidieerd door het ministerie van LNV, een belangrijke rol. Eén van deze pilots is de pilot Sectorale Bouwstenen. Het afgelopen jaar hebben alle boeren en tuinders in Nederland via de pilot de kans gekregen om mee te denken over maatregelen binnen het nieuwe GLB die niet alleen duurzaamheidsdoelen dienen, maar ook praktisch uitvoerbaar zijn op het boerenerf. Veel ondernemers hebben gebruik gemaakt van deze consultatieronde. In de tweede fase van de pilot ligt de focus op de realisatie van een uitvoeringssysteem dat ondersteunend is aan de boerenpraktijk. Om dit te realiseren denken op dit moment tien agrariërs, samen met RVO, na over het nieuwe subsidiesysteem. Dit systeem moet eenvoudig zijn en helpen bij het maken van keuzes voor verduurzaming van de bedrijfsvoering.
De directe aanleiding om de werkwijze van RVO aan te passen, zijn de ambities in het nieuwe GLB. Het nieuwe GLB gaat toekomstbestendige landbouw sterker belonen. Via onder andere ecoregelingen worden boeren beloond voor maatregelen die bijdragen aan milieu, klimaat en biodiversiteit. Een belangrijk doel van de pilot zijn minimale administratieve lasten. RVO wil op haar beurt subsidies zo aanbieden dat ze eenvoudig zijn aan te vragen, dat boeren snel inzicht krijgen in wat het hen oplevert en dat er flexibiliteit ontstaat, zodat een boer zijn aanvraag ook gedurende het jaar nog kan aanpassen als de omstandigheden daarom vragen.
“Dat is ook wat we hebben geleerd uit een uitgebreid klantonderzoek dat we hebben laten uitvoeren”, zegt RVO’s beleidsadviseur Marga Rademaker. “De belangrijkste conclusies zijn dat boeren bang zijn om fouten te maken in de aanvraag en dat de lange wachttijd onzekerheid geeft. We willen daarom van een systeem van aanvragen en controleren naar een systeem van faciliteren. We willen op tijd signaleren om fouten te voorkomen; er moet ruimte komen voor aanpassingen zonder sancties. Het uiteindelijk doel is dat boeren op een zo eenvoudig mogelijke manier subsidie aanvragen die zo goed mogelijk bij hun bedrijf passen. Want dan kunnen we de gestelde doelen van het nieuwe GLB halen.”
Om tot zo’n uitvoering te komen wordt de rol van data steeds belangrijker. Door voortdurend te monitoren krijgen RVO en boeren veel meer inzicht en informatie. In de GLB-Pilot Sectorale Bouwstenen krijgen boeren de kans om hierover mee te praten. Van heel praktische uitwerking (hoe vaak en waarover wil je meldingen ontvangen?) tot aan afwegingen met betrekking tot privacy, de bescherming van gevoelige gegevens en transparantie.
“Maar liefst 1700 boeren en tuinders hebben via de online enquete van onze pilot, aangegeven wat zij mogelijk achtten qua duurzaamheidsmaatregelen,” vertelt Wouter Rozendaal, projectleider van de GLB-pilot. “Op de bijeenkomsten die we afgelopen winterseizoen organiseerden, kwamen nog eens 550 ondernemers af. Uit al deze reacties werd duidelijk dat boeren en tuinders niet van regeltjes houden. Ze zijn gebaat bij een bepaalde mate van keuzevrijheid en vertrouwen. Met dit in ons achterhoofd hebben wij onze sectorplannen geschreven die een soort keuzemenu bevatten met verschillende duurzaamheidsmaatregelen per sector. Een belangrijke vervolgstap is de doorvertaling hiervan naar het uitvoeringsmodel van het nieuwe GLB. De samenwerking met RVO om te komen tot een flexibel en eenvoudig systeem past hier perfect bij.”
